همانطور که می دانید میکروسکوپ آزمایشگاهی یکی از تجهیزات آزمایشگاهی اصلی برای تحقیقات و به خصوص مشاهده و بررسی نمونه ها مختلف با بزرگ نمایی بالا می باشد. میکروسکوپ آزمایشگاهی بر اساس دقت آشکار سازی تصاویر و ساختمان داخلی به گروه ها و مدل ها مختلفی تقسیم می شوند. که نقطه مشترک همه آن ها دریافت و عبور نور با طول موج ها متفاوت از سطح عدسی می باشد. در این بین هر چقدر طول موج به کاررفته کوتاه تر باشد قدرت تفکیک و جدا کنندگی میکروسکوپ بیشتر می باشد. در زمان خرید میکروسکوپ آزمایشگاهی،  با وجود تنوع مدل ها موجود در بازار باید بر اساس کارایی که می خواهید انتخاب نمایید.

فاکتورها تاثیرگذار در خرید میکروسکوپ آزمایشگاهی

تفاوت قیمت میکروسکوپ های فعلی تنها به درصد بزرگ نمایی آن ها مربوط نمی شود. و فاکتورهای نظیر کیفیت لنز، تعداد عدسی و نیز قدرت تفکیک در قیمت خرید میکروسکوپ آزمایشگاهی موثر است. برای نمونه میکروسکوپ ها نوری که امروزه برای کار با سطوح درخشان و براق نظیر جواهرات فلزات استفاده می شود را هرگز نمی توان برای تحقیقات دانشجویان استفاده کرد. چرا که سبب افزایش تلرانس آن ها در طول نمونه برداری می شود. به همین خاطر در زمان انتخاب میکروسکوپ تنها به تعداد لنز و درصد بزرگنمایی دقت نکنید و از نحوه عملکرد آن ها اطلاع پیدا کنید.

فرق مدل های میکروسکوپ در چیست؟

کنتراست

این ویژگی به مرحله تصویربرداری از نمونه ها مربوط می شود. با وجود کنتراست می توان جزئیات مربوط به رنگ بندی نمونه را مشاهده کرد و با این ویژگی می توان نمونه ها را از یکدیگر تفکیک کرد. تعریف کنتراست به درصد تفاوت شدت بازتاب نور از سطح نمونه و پس زمینه نمونه گفته می شود.

میزان بزرگ نمایی

این ویژگی به میزان دقت لنز میکروسکوپ در نمایش صحیح از تصویر با مقیاس ها مختلف بر می گردد. در هنگام خرید میکروسکوپ آزمایشگاهی دقت کنید این دستگاه ها دارای بزرگنمایی ها متفاوت هستند که این بازه از 15 تا 1500 برابر می تواند متفاوت باشد.

رزولوشن یا وضوح تصویر

با استفاده از این ویژگی می توان به تفکیک جزئیات نمونه ها پرداخت. اهمیت این ویژگی در تشخیص و درک صحیح اطلاعات به قدری است که عموما در پروژه های تحقیقاتی و پزشکی برای نتیجه گیری دقیق تر از میکروسکوپ‌های با رزولوشن بالا استفاده می شود.

انواع میکروسکوپ

با پیشرفت تکنیک‌‌های مهندسی پزشکی میکروسکوپ‌‌های مختلفی طراحی شد‌ه‌اند که هر کدام پاسخگوی بخشی از  نیاز‌های پروژه‌‌های تحقیقاتی هستند. در این مطلب قصد داریم اطلاعاتی در مورد برخی از انواع میکروسکوپ‌‌های مهم موجود و کاربرد‌های آن‌‌ها را ارائه کنیم.

میکروسکوپ ساده

به طور کلی میکروسکوپ ساده به عنوان اولین میکروسکوپ در نظر گرفته می‌شود. این میکروسکوپ در قرن هفدهم توسط آنتونی ون لیوون هوک ایجاد شد، وی یک عدسی محدب را با یک نگهدارنده برای نمونه‌‌ها ترکیب کرد. این میکروسکوپ با بزرگنمایی بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ بار، در اصل یک ذره بین بود. گرچه این میکروسکوپ ساده بود، اما همچنان به اندازه کافی قدرت داشت تا اطلاعات ون لیوون هوک را در مورد نمونه‌‌های بیولوژیکی، از جمله تفاوت اشکال بین گلبول‌‌های قرمز، ارائه دهد. امروزه از میکروسکوپ‌‌های ساده اغلب استفاده نمی‌شود زیرا معرفی عدسی دوم منجر به تولید میکروسکوپ مرکب شده است که به مراتب قوی‌تر از میکروسکوپ‌‌های ساده عمل می‌کند.

میکروسکوپ مرکب

با دو لنز یا دو عدسی، میکروسکوپ مرکب بزرگنمایی بهتری نسبت به یک میکروسکوپ ساده ارائه می‌دهد. لنز دوم تصویر حاصل از لنز اول را بزرگ می‌کند. میکروسکوپ‌‌های مرکب میکروسکوپ‌‌های زمینه روشن هستند، به این معنی که زمینه نمونه توسط نور روشن می‌شود و می‌توانند دو چشمی ‌‌یا تک چشمی‌‌ باشند. این دستگاه‌‌ها بزرگنمایی ۱۰۰۰ برابری را ارائه می‌دهند که بزرگنمایی مناسبی است، اگرچه وضوح تصویر در این میکروسکوپ‌‌ها نسبت به سایر میکروسکوپ‌‌های جدید پایین است. با این وجود این بزرگنمایی زیاد، به کاربران امکان می‌دهد تا اشیا بسیار کوچکی را که با چشم غیر مسلح دیده نمی‌شوند، از جمله موجودات تک سلولی را از نزدیک مشاهده کنند. نمونه‌‌ها معمولاً کوچک و دارای در‌جه ای از شفافیت هستند. از آنجا که میکروسکوپ‌‌های مرکب نسبتاً ارزان و در عین حال مفید هستند، از آزمایشگاه‌‌های تحقیقاتی گرفته تا کلاس‌‌های زیست شناسی دبیرستان در همه جا مورد استفاده قرار می‌گیرند.

از میکروسکوپ‌‌های مرکب به عنوان میکروسکوپ بیولوژیکی ‌می‌توان نام برد. میکروسکوپ مرکب در آزمایشگاه‌‌ها، مدارس، تصفیه خانه‌‌های فاضلاب، مطب‌‌های دامپزشکی و برای بافت شناسی و آسیب شناسی استفاده می‌شود. نمونه‌‌هایی که در زیر میکروسکوپ مرکب مشاهده می‌شوند، باید روی اسلاید میکروسکوپ با استفاده از یک پوشش مسطح تهیه شوند.

از میکروسکوپ مرکب می‌توان برای مشاهده نمونه‌‌های متنوعی استفاده کرد که برخی از آن‌‌ها شامل: سلول‌‌های خونی، سلول‌‌های پوست، سلول انگلی، باکتری، جلبک، بافت و بخش‌‌های نازک اندام‌‌ها هستند. از میکروسکوپ مرکب برای مشاهده نمونه‌‌هایی استفاده می‌شود که با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شوند. بزرگنمایی میکروسکوپ مرکب معمولاً 40x, 100x, 400x و گاهی اوقات 1000x است.

میکروسکوپ نوری

میکروسکوپ‌‌های نوری یکی از متداول‌ ترین میکروسکوپ‌‌های مورد استفاده در آزمایشگاه‌‌ها محسوب می‌شود، که از نور برای بزرگنمایی یک جسم استفاده می‌کند.  میکروسکوپ‌‌های نوری ساده امکان مشاهده یک ارگانیسم را به صورت همزمان با بزرگنمایی ۱۰۰ تا ۱۵۰ برابر فراهم می‌کند. میکروسکوپ‌‌های مرکب که برای جزئیات بیشتر سلولی استفاده ‌می‌شوند، حاوی دو نوع عدسی هستند که عملکرد آن‌‌ها برای بزرگنمایی موجودات تک سلولی ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ برابر است. میکروسکوپ‌‌های زمینه تاریک و فاز کنتراست که به عنوان میکروسکوپ‌‌های تخصصی‌تر محسوب می‌شوند، نور را پراکنده می‌کنند تا نه تنها سلول‌‌های زنده، بلکه امکان مشاهده حتی قسمت‌‌های داخلی سلول مانند میتوکندری را نیز فراهم کنند.

میکروسکوپ فلورسنت

میکروسکوپ فلورسنت یا کانفوکال از نور ماورا بنفش به عنوان منبع نور خود استفاده می‌کند. هنگا‌می‌که نور ماورا بنفش به جسمی‌برخورد می‌کند، الکترون‌‌های جسم را برانگیخته و نوری در رنگ‌‌های مختلف منتشر می‌‌کند که ‌می‌تواند به شناسایی باکتری‌‌های موجود در ارگانیسم کمک کند. میکروسکوپ‌‌های فلورسنت برخلاف میکروسکوپ‌‌های مرکب و تشریح کننده، جسم را از طریق یک منفذ بسیار باریک کانفوکال نشان می‌دهند، بنابراین در این میکروسکوپ تصویر کاملی از نمونه نشان داده نمی‌شود. این امر با خاموش کردن نور فلورسنت خارجی و ساختن یک تصویر سه بعدی واضح از نمونه، وضوح تصویر را افزایش می‌دهد.

میکروسکوپ کانفوکال

برخلاف میکروسکوپ‌‌های استریو و مرکب که از نور منظم برای تشکیل تصویر استفاده می‌کنند، میکروسکوپ کانفوکال از یک نور لیزر برای اسکن نمونه‌‌های رنگ شده استفاده می‌کند. این نمونه‌‌ها روی اسلاید‌ها تهیه شده و درج می‌شوند. سپس، با کمک یک آینه دو رنگ، دستگاه یک تصویر بزرگنمایی را روی صفحه رایانه تولید می‌کند. اپراتور‌ها همچنین می‌توانند با جمع آوری اسکن‌‌های متعدد، تصاویر ۳ بعدی ایجاد کنند. مانند میکروسکوپ مرکب، این میکروسکوپ‌‌ها نیز از بزرگنمایی بالایی برخوردار هستند، اما وضوح آن‌ها بسیار بهتر است. آن‌ها معمولاً در زیست شناسی سلولی و کاربرد‌های پزشکی استفاده می‌شوند.

میکروسکوپ معکوس یا اینورت

میکروسکوپ معکوس به صورت میکروسکوپ معکوس بیولوژیکی یا میکروسکوپ معکوس متالورژی در دسترس است. میکروسکوپ‌‌های معکوس بیولوژیکی بزرگنمایی 40x,100x و گاهی 200x و 400x را فراهم می‌کنند. از این میکروسکوپ‌‌های معکوس بیولوژیکی برای مشاهده نمونه‌‌های زنده موجود در پتری دیش استفاده می‌شود. میکروسکوپ معکوس به کاربر امکان می‌دهد پتری دیش نمونه را روی صفحه صاف نمونه قرار دهد، در حالی که لنز‌های شئي در زیر این صفحه قرار دارند. میکروسکوپ معکوس برای لقاح آزمایشگاهی، تصویربرداری از سلول زنده، مطالعه زیست شناسی رشد، زیست شناسی سلولی، علوم اعصاب و میکروبیولوژی استفاده می‌شود. میکروسکوپ‌‌های معکوس اغلب در تحقیقات برای تجزیه و تحلیل و مطالعه بافت‌‌ها و سلول‌‌ها و به ویژه سلول‌‌های زنده به کار گرفته می‌شوند.

از میکروسکوپ‌‌های معکوس متالورژی برای بررسی قطعات بزرگ با بزرگنمایی زیاد از نظر شکستگی یا ترک استفاده می‌شود. از نظر بزرگنمایی آن‌‌ها شبیه میکروسکوپ معکوس بیولوژیکی هستند، اما یک تفاوت اصلی این است که نمونه‌‌ها در ظرف پتری قرار نمی‌گیرند، بلکه باید یک مقطع صاف از نمونه تهیه شود تا بتواند روی سطح صاف قرار بگیرد. این نمونه صاف صیقل داده می‌شود و گاهی اوقات به آن پوکه می‌گویند.

میکروسکوپ متالورژی

میکروسکوپ‌‌های متالورژی میکروسکوپ‌‌های پرتوان برای مشاهده نمونه‌‌هایی هستند که اجازه عبور نور از آن‌‌ها را نمی‌دهند. نور منعکس شده از طریق عدسی‌‌های شئی به پایین می‌تابد و بزرگنمایی ۵۰x، ۱۰۰x، ۲۰۰x و گاهی اوقات ۵۰۰x را فراهم می‌کند. از میکروسکوپ‌‌های متالورژی برای بررسی ترک‌‌هایی در سطح میکرون در فلزات، لایه‌‌های بسیار نازک پوشش‌‌ها مانند رنگ و اندازه دانه‌‌ها استفاده می‌شود.

میکروسکوپ‌‌های متالورژی در صنایع هوافضا، صنعت تولید خودرو و توسط شرکت‌‌هایی که ساختار‌های فلزی، کامپوزیت‌‌ها، شیشه، چوب، سرامیک‌‌ها، پلیمر‌ها و بلور‌های مایع را تجزیه و تحلیل می‌کنند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

میکروسکوپ پلاریزه

میکروسکوپ‌‌های پلاریزه برای بررسی مواد شیمیایی، سنگ‌‌ها و مواد معدنی از نور قطبی همراه با نور منتقل شده یا منعکس شده استفاده می‌کنند. میکروسکوپ‌‌های پلاریزه به طور روزانه توسط زمین شناسان، پترولوژیست‌‌ها، شیمی‌دانان و محققان صنایع دارویی استفاده می‌شود.همه میکروسکوپ‌‌های پلاریزه دارای دوبخش پلایزر و آنالیزر را دارند. پلایزر یا قطبش گر فقط به امواج نور خاصی اجازه می‌دهد تا از آن عبور کنند. آنالیز کننده میزان نور و جهت نوری که نمونه را روشن می‌کند را تعیین می‌کند. پلایزر اساساً طول موج‌‌های مختلف نور را بر روی یک صفحه متمرکز می‌کند. این عملکرد باعث می‌شود تا میکروسکوپ برای مشاهده مواد پودر شونده birefringent مناسب باشد.

میکروسکوپ استریو

میکروسکوپ استریو که به آن میکروسکوپ تشریح نیز گفته می‌شود، بزرگنمایی تا ۳۰۰ برابر را فراهم می‌کند. از این میکروسکوپ‌‌های دو چشمی ‌‌برای مشاهده اجسام کدر یا اجسا‌می ‌‌استفاده می‌شود که برای دیدن با میکروسکوپ مرکب خیلی بزرگ هستند، زیرا نیازی به آماده سازی اسلاید ندارند. اگرچه بزرگنمایی آن‌ها نسبتاً کم است، اما هنوز هم مفید هستند. آن‌ها نمای نزدیک و ۳ بعدی از بافت سطح اشیا را ارائه می‌دهند و به اپراتور‌ها امکان می‌دهد تا هنگام مشاهده شی را دستکاری کنند. میکروسکوپ‌‌های استریو در برنامه‌‌های کاربردی علوم بیولوژیکی و پزشکی و همچنین در صنایع الکترونیک مانند کسانی که تخته مدار یا ساعت درست می‌کنند مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جمع بندی

میکروسکوپ های آزمایشگاهی به دلیل کاربرد وسیعی که دارند در مراکز آموزشی پژوهشی و درمانی مختلفی استفاده می شوند. که برحسب دقت عملکرد به انواع مختلفی دسته بندی می شوند. شما در زمان خرید میکروسکوپ آزمایشگاهی با توجه به توضیحاتی که بیان شد و کارایی که از دستگاه انتظار دارید می توانید انتخاب مناسبی داشته باشید. مجموعه پارمیس طب با داشتن تجهیزات آزمایشگاهی با کیفیت و معتبر آماده ارائه خدمات و مشاوره به شما عزیزان می باشد.